Interaktywna Poradnia Języka Polskiego
od kilkunastu lat działa w naszej placówce na wielu płaszczyznach. Ideą tego projektu jest organizowanie w Pałacu Młodzieży pod patronatem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego i z udziałem językoznawców UKW cyklicznych działań, zachęcających młodzież i dorosłych (rodziców, nauczycieli) do zainteresowania się sprawami języka. Stąd też interaktywny charakter działań – włączanie uczestników różnych form zajęć w placówce w rozmaite zabawy językowe, quizy, mobilizowanie ich do stawiania sobie pytań z zakresu kultury słowa, zapraszanie do udziału w wykładach i zajęciach warsztatowych, happeningach, którym początkowo towarzyszyły stacjonarne i internetowe dyżury w Poradni dla wszystkich zainteresowanych. Obecna formuła Poradni polega na poszerzeniu działań o zorganizowane grupy dzieci i młodzieży spoza placówki, które korzystają z zajęć warsztatowych, wykładów językoznawców różnych specjalności poświęconych wielu zagadnieniom: sztuce retoryki, kulturze słowa, poprawności językowej i pragmatyce, analizie e-języka, subkultur językowych czy komunikacji medialnej. Młodzież uczestniczy także w konkursach, prezentacjach i wydarzeniach. Interaktywność przedsięwzięcia polega na stałej komunikacji z adresatem działań Poradni, na współpracy z nauczycielami PM (organizowanie w ramach ich zajęć dyktand, zabaw i happening językowych) oraz pedagogami i uczniami różnych typów szkół, którzy maja wpływ na tematykę spotkań oraz są aktywnymi ich uczestnikami.
Poradnia jest propozycją edukacyjną, która zachowując głównej ideę, jaką jest promowanie piękna i poprawności mowy, podlega stałej modyfikacji zgodnie z duchem czasu. Pojawiają się nowe tematy, pomysły i sama formuła. Poradnia, z towarzyszącymi jej imprezami, stanowi przykład konsekwentnych działań na rzecz krzewienia kultury słowa wśród młodych i dorosłych użytkowników języka polskiego.
19.03.2024, godz. 11:00
19 marca 2024 roku odbyło się kolejne spotkanie poświęcone kulturze bycia i jej ważnej części, jaką jest kultura słowa. Ogromne zainteresowanie różnymi aspektami zagadnienia savoir-vivre pokazuje, że warto przypominać lub uczyć młodzież dobrego wychowania i sztuki życia w społeczeństwie. Bowiem znajomość reguł zachowania jest podstawą dobrych międzyludzkich obyczajów w myśl zasad: podmiotowego traktowania innych, współodczuwania, życzliwości, wyrażania chęci przebywania w czyimś towarzystwie, deklarowania pomocy, składania dowodów pamięci czy dyskrecji. „Nie czyńmy innym, co nam nie miłe”, a nasze życie będzie bardziej harmonijne.
O tych prostych zasadach opowiadała w ramach cyklu: „Polski pod lupą” prowadząca spotkanie na temat: „Etykieta językowa a etykieta i estetyka słowa” prof. Iwona Benenowska. W wykładzie i prezentacji multimedialnej pokazała na licznych przykładach jak „magicznie” w relacjach międzyludzkich działają słowa: proszę, przepraszam, dziękuję. Przekonywała, że prośba jest zawsze lepsza od rozkazu i łagodzi obyczaje. Z kolei wulgaryzmy, będące dzisiaj plagą, psują język, są nieestetyczne, bywają też obraźliwe, a więc nieetyczne. Pani Profesor zachęcała, by zawsze zanim coś się powie, pomyśleć , czy nie można tego wyrazić w grzeczniejszy sposób. Należy odróżniać ekspresywizmy od wulgaryzmów. Wprawdzie nie stosuje się kar za błędy językowe, niestosowne zachowania, a nawet za używanie w przestrzeni publicznej wulgaryzmów - jednak sankcją bywa wstyd i unikanie wspólnego przebywania w grupie czy środowisku ze słownym agresorem.
Na zakończenie wystąpienia prof. Benenowska zacytowała słowa Kubusia Puchatka: „Nie sposób odwołać przykrych słów, choćby się potem żałowało”.
16.01.2024
16 stycznia 2024 roku odbyło się spotkanie z cyklu Interaktywna Poradnia Języka Polskiego - „Polski pod lupą”, podczas którego profesor Iwona Benenowska kolejny raz omówiła kwestie związane z kulturą bycia i słowa w ramach wykładu: „Etykieta językowa dawniej i dziś". Pani Profesor przybliżyła licznie zgromadzonej młodzieży podstawowe kwestie dotyczące językowego savoir-vivre'u oraz szerzej pojmowanych zasad dobrego wychowania i grzeczności w różnych sytuacjach życiowych i komunikacyjnych z uwzględnieniem zmian kulturowych i obyczajowych zachodzących w tym zakresie.
Profesor Benenowska wskazując na istotne powody i racje, dla których należy i warto stosować ogólnie przyjęte normy współżycia określone w regułach dobrego wychowania i współżycia, przypomniała określenie dotyczące trzech tzw. społecznych witamin E. Są to: etyka, empatia i etykieta. Rozwinięcie tej myśli pozwoliło lepiej zrozumieć potrzebę ich stosowania, aby w każdych życiowych okolicznościach zachować się odpowiednio. Współcześnie problemem zachowania uprzejmości i kultury jest przesunięcie akcentu w relacjach międzyludzkich z chęci zadbania o dobro innych na rzecz skupienia się na sobie. Stąd używanie w miejscach publicznych wulgaryzmów, nieprzestrzeganie norm związanych z uszanowaniem wieku, autorytetu czy zwykłych przepisów ułatwiających sposób zachowania się w przestrzeni publicznej.
Pani Profesor podziękowała pedagogom, że doceniają wagę etykiety i skorzystali z zaproszenia na spotkanie.
27.03.2023
27 marca 2023 roku w Pałacu Młodzieży w ramach cyklu Interaktywna Poradnia Języka Polskiego odbyło się spotkanie z cyklu "polski pod lupą, czyli poradnik dla zdających egzaminy”. Było to wystąpienie prof. UKW Iwony Benenowskiej zatytułowane: "Co nas łączy, co nas dzieli? Kod młodości." Najpierw Pani Profesor wskazała źródła kształtujące dzisiaj mowę: postmodernizm, konsumpcjonizm, medialność, amerykanizacja języka i kultury oraz informatyzacja. Największy wpływ na język, także młodych ma filozofia ponowoczesności (POMO) z kwestionowaniem autorytetów, obiektywnej prawdy i relatywizmem oraz pluralizmem wartości. Prąd ten postrzega rzeczywistość w kategorii gier – w tym gier językowych. Jego oddziaływanie na polszczyznę zachwiało polska normą językową. Zaczęto eksponować styl potoczny, wylansowano modę na dosadność i luz językowy, istnieje przyzwolenie na powszechną wulgaryzację języka polskiego i tolerancja dla wyrazów agresywnych. Słowem, istnieje moda na bylejakość mówienia i pisania Nastawienie na komunikowanie bez pogłębionej refleksji i dbałości o formę wypowiedzi. Prof. Benenowska wskazała, że są w Internecie inicjatywy walczące z tą złą tendencją. Z kolei informatyka zaciera granice między językiem prywatnym i publicznym i zmusza do dosadności przekazu, żeby zwrócić na siebie uwagę. Konsumpcjonizm trywializuje produkty kultury, wszystko staje się produktem, zaś amerykanizacja, związana z globalizacją wiąże się z zalewem obcych nazw wypierających rodzime. Te ogólne tendencje widać także w młodej mowie odzwierciedlającej „kulturę impulsu”, life style. Pozytywną cechą tej mowy jest jej kreatywność, połączona z wielką dynamika zmian (Czy trendy nadal jest trendy?).To imponuje i bawi, co pokazały liczne przytoczone przykłady, ukazujące to zjawisko. Do zagrożeń natomiast należy ubóstwo tego języka, młodzi komunikują się w kontakcie z młodymi, w stylu, który kreują na bieżąco (Nie kminisz slangu, to poszukaj tłumacza.). To zamykanie się w obrębie swojego środowiska może jednak w przyszłości bardzo ograniczać skuteczność komunikacyjną młodych osób w zetknięciu z rozmaitymi środowiskami i sytuacjami komunikacyjnymi. Na koniec wystąpienia prof. Benenowska, doceniając autokreację językowego kodu młodości, zabawę językiem, stwierdziła, że zabawa powinna zawsze łączyć się z odpowiedzialnością za słowo i oglądanie się na skutki jego użycia. Prawda, etyka i kultura słowa zaczyna się tam, gdzie jest troska o Drugiego, o jasność wypowiedzi oraz jej poprawność – z taką refleksją zostawiła Pani Profesor młodzież do następnego spotkania i wspólnego brania „polskiego pod lupę”.
26.04.2022 okazji ROKU ROMANTYZMU POLSKIEGO
odbyła się sesja literacka, podczas której swoje wystąpienia mieli dr Marta Kładź-Kocot oraz
dr Dominik Wierski. Prelegenci udowodnili, że romantyczne utwory – tematyka, forma, motywy, konwencje czy postaci- są w gruncie rzeczy bardzo aktualne,o czym świadczyło wielkie zainteresowanie i skupienie licznie zgromadzonej młodzieży. Ale też spojrzenie na klasyczne dzieło epoki, jaką jest Balladyna, przez panią dr Martę Kładź-Kocot
( której wielką pasją i przedmiotem zainteresowania jest fantastyka) było bardzo nowatorskie, co podkreślał już sam tytuł jej wykładu, będącego bardzo szczegółową, a jednocześnie wykorzystującą nowe klucze interpretacyjne analizą. W wykładzie "Inne czytanie Balladyny" ciekawe było pogłębione i nowe spojrzenie na fantastykę utworu i jego baśniowość. Niezwykle ubogacające uczniów i poszerzające ich horyzonty oraz narzędzia interpretacyjne było ukazanie rozmaitych kontekstów literackich i kulturowych wykorzystanych przez Juliusza Słowackiego ( Szekspira, konwencji bukoliki), a także ukazanie fantastycznych postaci przez porównanie ze współczesnymi bohaterami tej literatury, między innymi Tolkiena. Stanowiło to nowatorskie ujęcie romantycznej konwencji, a jednocześnie pokazanie jej ponadczasowości, a także wpisanie jej we współczesne literackie mody, przemawiające do pokolenia licealistów 2022.
Podobnie dr Dominik Wierski w wykładzie zatytułowanym "Filmowe portrety artystów epoki romantyzmu" bogato ilustrowanym przykładami z kilku produkcji polskiego i światowego kina, w sposób niekonwencjonalny ukazał, jak inspirującą epoką dla reżyserów filmowych był i jest romantyzm-jego motywy, nastrój, klimat, postaci, a także ludzie tej epoki, ich wrażliwość, styl życia, poszukiwania twórcze i same dzieła literackie, muzyczne czy malarskie. Nie wszyscy uczestnicy spotkania znali romantyczne korzenie popularnej postaci Frankensteina, bohatera powieść angielskiej pisarki doby romantyzmu Mary Shelley.
12 stycznia 2022 roku o godzinie 11.00
w sali widowiskowej Pałacu Młodzieży w ramach Salonu Językowego gościć będziemy prof. Iwonę Benenowską (UKW) z wystąpieniem: „Białoszewski a styl potoczny”. Spotkanie to poświęcone będzie refleksji na temat stylu artystycznego w konfrontacji ze stylem potocznym w połączeniu z przybliżeniem języka Mirona Białoszewskiego, który w swoim „Pamiętniku z powstania warszawskiego” spaja te dwa zjawiska językowe. Podczas wykładu młodzież zapozna się z językiem powieści Białoszewskiego, usystematyzuje zagadnienia dotyczące stylu językowego oraz w konkluzji zobaczy zależność między tematyką i gatunkiem wypowiedzi a doborem warstwy stylistycznej. Nasza propozycja łączy zagadnienia teoretycznoliterackie z kwestiami językoznawczymi. Warto wspomnieć w stulecie urodzin pisarza jego wyjątkowe i nowatorskie zabiegi językowe.
Impreza adresowana do uczniów ostatnich klas SP i szkół średnich. Zorganizowana i przeprowadzona zostanie z uwzględnieniem wymogów sanitarnych.
Zgłoszenie udziału grup zorganizowanych należy składać do 7 stycznia 2022 roku: e-mailem:paideia.palac@wp.pl lub telefonicznie – 696 587 105. Powinno ono zawierać: nazwisko nauczyciela, ilość uczniów, nazwę szkoły oraz telefon kontaktowy. Zakup biletów (5 zł) przed imprezą w kasie PM.
Decyduje kolejność zgłoszeń, gdyż ilość miejsc jest ograniczona.
